Goede banden voor een auto zijn erg belangrijk, maar voor een motor zijn ze nog een tikkeltje belangrijker. Je zou zeggen ga toch weg, want dat is voor alle voertuigen belangrijk! Natuurlijk zijn banden altijd belangrijk in elke situatie en voor elk voertuig! Ik doel hier ook meer op de levensgevaarlijke situaties die op een een motor kunnen voorkomen met slechte banden, want als je onderuit gaat in een bocht kan het namelijk catastrofale gevolgen hebben. Zeker in een bocht op een snelweg, waar je tegen de vangrail aan kunt komen. Met een motor is extra gevaarlijk omdat je anders dan bij een auto geen carrosserie om je heen hebt of airbags die de klap kunnen opvangen. Motorrijden is gewoon een stuk gevaarlijker dan autorijden en daarom moet je voertuig altijd tip top zijn! Zorg ervoor dan je banden altijd goed zijn.
Het inrijden van nieuwe motorbanden
Als je nieuwe banden erop laat leggen dan moeten ze eerst ingereden worden. Zeker als je allebei de banden vernieuwd is het belangrijk dat je de eerste paar honderd kilometers voorzichtig rijdt. Nieuwe banden hebben een silicone laagje voor de bescherming tijdens opslag. Dit moet eerst van het loopvlak afslijten. Siliconen zijn namelijk een erg glad goedje en dat wil je ervan af hebben.
Na de montage is het handig om je banden even te ontvetten. Naar mijn ervaring doen monteurs dit vaak niet vanzelf. Dit kun je doen met ontvetter en doek. Maak daarna de band goed droog en ga voorzichtig een stukje rijden. Na het rijden controleer je de band nogmaals op vet en ander vuil.
Sommige mensen schuren het loopvlak ook ligt op om de siliconen laag te verwijderen. Persoonlijk vind ik het beter om de band gewoon in te rijden. Het gaat immers ook niet alleen om het loopvlak. De banden opschuren zou ik alleen doen als ik met kans op nat weer de banden moet inrijden. In dit soort gevallen kun je beter af en toe een blokje om gaan en 50 kilometer per keer rijden. Dan wordt je minder snel verrast door een nat weer en hoef je niet met gladde banden lang te rijden.
In zijn algemeenheid vind ik inrijden altijd beter, omdat het eigenlijk ook niet zoveel voorstelt, want met een paar uurtjes rijden heb je de banden al zo goed als ingereden.
Om het loopvlak in te rijden moet je minimaal 75 km rustig hebben gereden. Om een nieuwe band geheel in te rijden doe je ongeveer 150 tot 200 km over.
De meeste motorrijders denken dat het inrijden van de banden alleen belangrijk is om de eerste laag van het loopvlak af te slijten, zodat de banden grip krijgen, maar dat is maar één aspect van het inrijden. Zo moet de band zich ook zetten om de velg en moeten de andere componenten van de band zich met elkaar afstemmen. Belangrijke componenten van een band zijn het loopvlak, de zijwand, karkas en de hielzone.
Zodra de band is ingereden kan deze zich anders gedragen als de banden die je voorheen had. Je zult dan ook je rijgedrag hieraan moeten aanpassen.
Alles nogmaals op een rijtje
- Ontvet de banden nadat ze er net nieuw zijn opgelegd
- Rij minimaal 50 kilometer om de siliconen toplaag van het loopvlak te verwijderen
- Rijdt 150 tot 200 kilometer, zodat de banden geheel zijn ingereden
- Schuur de banden alleen op als je met eventueel nat weer moet inrijden
- Gebruik de volledige capaciteit van de banden pas als je ze 300 kilometer hebt ingereden
Banden dimensies (Banden maten)
Als je nieuwe motorbanden wil hebben dan moet je vaak weten wat de banden dimensies zijn. Zeker als je vooraf wil weten wat het je gaat kosten. En anders kun je de motor gewoon bij de motorzaak afleveren. Die weten wel raadt. Maar toch als je aan de balie staat of je belt ze op vragen ze vaak om de maten, omdat ze willen weten of ze ze moeten bestellen of niet. Zeker als je een afspraak maakt wil je niet dagen moet wachten, voordat je motor klaar is. De bandenmaten staan op de band. Het is heel gemakkelijk om deze af te lezen. Je moet alleen even weten wat wat is. Veel mensen daar moeite mee, maar het eigenlijk heel gemakkelijk. Dat ga ik zo meteen uitleggen, maar eerst nog even dit. In Nederland moeten alle banden voldoen aan de Europese norm ECE-R 30. De normering geld in het bijzonder voor opschriften op de zijkant van de band. De norm zorgt ervoor dat de belangrijkste gegeven op de band te vinden zijn. De informatie geeft de eigenaar uitsluitsel over alles wat hij of zij over de band wil weten. Het gaat hier dus niet alleen om de naam van de fabrikant en het type band, maar hier staat veel meer op. Hieronder vind je een tekening die ik gemaakt heb met uitleg van alle technische informatie omtrent de band.
Hieronder verdere toelichting maten
205 = de bandbreedte in millimeters. Dit is voor ons beter voor te stellen dan inches. Er worden namelijk ook inches gebruikt om zaken aan te duiden. Dit is wel een beetje ondhandig, maar dat is nou eenmaal de standaard.
55 = dit staat voor de hoogste van de band. Dit is een percentage. De hoogte van de band reken je uit door dit percentage over de breedte van de band te nemen. Deze band is 205 millimeter breed en dus 55 % van 205 millimeter hoog. Als je dat uitrekent kom je op 112.75 millimeter. De bad is dus iets hoger dan 11 centimeter.
R = het type band. Alhoewel de meeste banden op vandaag de dag een R type zijn kan hier ook een andere letter staan. R staat voor radiaalband. Dit type band noemt men ook vaker staalgordelband. Deze band is in principe een verbetering op de vroegere diagonaalband. Je zult nu wel denken dat de radiaal band sterker is dan de diagonaalband, maar dat is niet waar. De radiaal band is sterk genoeg hoor, maar het grote voordeel van deze band is beter rijgedrag en beter wegcontact.
16 = velg diameter in inches. 1 inch is 2.54 cm. Mocht je willen weten wat de diameter in inches is dan kun je dat nu zelf berekenen door de inches maal 2.54 te vermenigvuldigen. Deze band is geschikt voor velgen met een breedte van 40,64 cm
91 = draagvermogen van de band. Dit noemt men ook wel de load index. De load index ligt tussen de 60 en 139. Meestal is het niet nodig om de load index uit te rekenen, maar dat kan wel. Er zijn namelijk tabellen beschikbaar hiervoor. Als voorbeeld heeft deze band met load index 91 een draagvermogen van 615 kilogram.
Uitgebreide load index tabel banden
Hieronder vind je een uitgebreide load index tabel. Deze loopt van load index 60 t/m 139. 
S = snelheidsindex. Ook voor de snelheidsindex is een tabel beschikbaar. Deze band met index S is geschikt om tot 180 kilometer per uur te rijden. Heb je dus een snelle motor dan zul je wel een band met index Y moeten nemen. Y staat voor 300 km/u. Dus dat is alleen nodig voor de snelheidsduivels onder ons.
Snelheidsindex tabel
Deze tabel hieronder betreft de categorie indeling, die de maximaal toelaatbare snelheid van de banden aangeeft. Hier volgt de GSY voor motorfietsen, maar eigenlijk geldt dit voor alle banden. In het Engels wordt snelheidscategorie of -index meestal speedindex genoemd.
Slijtage index
Alhoewel ik de load index en de snelheidsindex heb meegenomen in het hoofdstuk “banden maten” dat in principe weinig met banden maten te maken heeft ga ik voor de slijtage index toch over naar een nieuw apart hoofdstuk.
De slijtage index wordt ook wel Treadwear Indicator (TWI) genoemd in het Engels. Rondom op de zijkant van de band wordt herhaaldelijk de afkorting TWI afgedrukt. Er worden soms ook andere afkortingen gebruikt. Soms staat er ook helemaal niks op de zijkant om aan te geven waar op het loopvlak de indicator staat.
De plaatsen op de zijkant van de band waar u TWI vindt verwijzen naar de het loopvlak. Tussen het profiel van de band vind u rubberen-indicators dat lager is dan het profiel en hoger is dan de basis. Als het profiel slijt en de rubberen indicators zijn gelijk aan het profiel dan is de band op. U heeft dan nog maar 1 millimeter profiel. Als dit het geval is dan is de slijtagegrens bereikt. Zover zou u het echter niet moeten laten komen.
LET OP: de banden mogen niet tot op het karkas zijn beschadigd of uitstulpingen vertonen!!
Op de afbeelding hieronder kun je precies hoe de tire wear indicator eruit ziet.
Laat altijd op tijd de oude band verwisselen.
Productiedatum
Hoe kan ik zien wanneer een band geproduceerd is? Deze vraag is terecht, want het is wel handig om te weten hoe oud een band is. Soms koop je een nieuwe tweedehandsmotor en zien de banden er nog goed tot redelijk goed uit. Maar stel dat de banden al 10 jaar oud zijn. Zijn ze dan nog wel goed? En is het mogelijk om de volle capaciteit uit te halen. Dit is aan de buitenzijde van de band niet altijd te zien. Voor fiets is dat geen probleem, maar voor een motor is dat in mijn optiek toch een ander verhaal.
Het tot het jaar 2000 gebruikte markeringssysteem wordt aangeduid als volgt: De laatste 3 cijfers van het z.g.n. DOT nummer laten de productiedatum zien. De eerste twee cijfers slaan op de productieweek, het laatste cijfer op het productie jaar.
DOT staat voor department of transportation en moet op elke band staan die in de verenigde staten wordt verkocht. Op nagenoeg alle banden staan deze DOT markeringen.
Bijvoorbeeld: 308 = week 30 van 1998. Dat het om de jaren 90 gaat, wordt nog zichtbaar gemaakt door een klein driehoekje, vlak onder het drie cijferige getal.
De nieuwe markering vanaf 01-01-2000 is een een 4-cijferig getal 0100 = 1e week van 2000.
Hieronder zie je een afbeelding met de DOT markeringen
Zoals je kunt zien is deze band gemaakt in week 35 van het jaar 2009. Deze foto heb ik gemaakt van een willekeurig voertuig dat op straat stond. Het is vandaag 07-09-2017. Deze band is dus al bijna 8 jaar oud. Het profiel was overigens goed en de band zag er verder redelijk goed uit.
Tubeless en Tubetype
De titel betekent niet dat ik het ga hebben over iemand zonder youtube en een youtube-typetje. Absoluut niet. Dit heeft helemaal niets te maken met youtube, maar met banden. Dit slaat dus op het type banden die er zijn. Er zijn twee soorten banden, de banden zonder binnenband “tubeless” en banden met binnenband “tubetype”. Er is ook nog een derde type band en dat is een volledig rubberen band, maar die zijn bedoelt voor steekwagen en karretjes etc. Die kun je beter niet op je motor leggen, want dan voel je elke oneffenheid. Lucht in de banden zorgt met name voor comfort, maar ook dat niet alle schroeven los trillen.
Voor auto’s worden nauwelijks meer tubetype banden gebruikt en is vaak ook niet toegestaan.
Als er op een motorfiets een ZR band gemonteerd word met binnenband dan mag hiermee niet harder gereden worden 230 km per uur.
Draairichting
Vooral bij banden met bijzondere profielvormen zijn op de zijkant van de band namen als “Rotation”, “Draairichting”, “Direction”, in combinatie met een looprichtingspijl aangebracht.
Houdt bij de montage van de band rekening met de aangegeven loop- of draairichting. Zeker als je zelf de banden gaat verwisselen is dit essentieel. Je zou zeggen dit is gemakkelijk en voor de hand liggend, maar toch kun je zonder op te letten dit detail gemakkelijk over het hoofd zien. Zeker als je banden hebt met bijzondere of vreemde profielvormen. Daarnaast maak je bij de motor eerder deze fout, omdat je gemakkelijk kan denken dat je het wiel goed hebt terwijl bij montage opeens blijkt dat je dit verkeerd hebt ingeschat. Bij een auto is dit wat makkelijker, want dan kun je de band van bijvoorbeeld rechtsachter naar link voor plaatsen.
Controleer dit ook als je jouw motor gaat ophalen bij de motorzaak. Het is simpel en gemakkelijk te herkennen. Vergeet niet een beetje sceptisch te zijn. Monteurs kunnen namelijk ook fouten maken.
De Montage
Het is ten zeerste aan te raden de bandenmontage een bandenvakman te laten uitvoeren. Of zoals gewoonlijk bij een motorzaak.
Normaal gesproken zou ik dit niet adviseren om dit zelf te doen, maar omdat het op vandaag de dag gemakkelijk is om banden op afstand te kopen en ook nog eens voor een lagere prijs dan snap ik dat sommige mensen dit graag zelf doen. Hou er wel rekening mee dat je wel alle gereedschappen en onderdelen moet hebben om een band te kunnen vervangen. Deze gereedschappen zijn niet goedkoop. Voor deze gereedschappen ben je al gauw 150 tot 200 euro kwijt. Dus de vraag is dan ook of je dit wel zelf wilt doen. Je moet het alleen doen als je dit vaker doet of als je het per se zelf wil doen, omdat je dit leuk vindt.
Lijst van gereedschappen die je minimaal nodig hebt
- Ventiel sleutel en nieuwe ventielen
- Bandenlichters
- Bandenijzers
- Balanceerapparaat voor motorbanden
Naast deze must have gereedschappen is het ook aan te raden om velgbeschermers te kopen. Deze zijn er om de velg te beschermen als je de band van de velg probeert te lichten.
Verder is het raadzaam om de volgende punten in acht te nemen bij het verwisselen van de banden.
- Afscherming
Wielen en banden van motorfietsen van voor 17 juni 1999 moeten goed zijn afgeschermd en mogen niet aanlopen. Aanlopen betekend dat de band ergens tegen aan komt of kan komen in bepaalde situaties, zoals tegen een wielkast of een spatbord. - Ventiel
Omdat rubber ventielen altijd aan slijtage onderhevig zijn geld de regel:”Nieuwe band, nieuw ventiel!” - Ventieldoppen
Bij hoge snelheden kan lucht ontsnappen uit het ventiel omdat de centrifugale krachten hier de oorzaak van zijn. Een goede ventieldop dient dan ook altijd op het ventiel aanwezig te zijn. Aan te bevelen zijn luchtdichte ventieldoppen uit metaal met een rubberen pakking.
Let u er altijd op dat de ventieldoppen juist en goed vastgedraaid zijn.
Velgmaat
Welke band bij welke velg past is belangrijk. Te smalle, maar ook te brede velgen veranderen het contact met het wegdek en kunnen eventueel de rijeigenschappen van de motorfiets negatief beïnvloeden. Dus wil je nieuwe wielen let dan altijd op dat deze niet te breed of te smal zijn. Voor sommige Harley of Chopper-rijders maakt dat niks uit. Zijn vinden het schoonheid belangrijker dan het rijgemak. Zij weten dit en leveren daar op in.
Luchtdruk
Luchtdruk van de banden is uiterst belangrijk en bandenspanning moet dan ook altijd door de bestuurder zelf worden gecontroleerd en op peil gehouden worden. Ok, bij een beurt bij de motorzaak zal dit ook gecontroleerd en verholpen worden, maar dit hoort toch wel bij het standaard onderhoud dat de eigenaar van de motor zelf moet doen. Alhoewel je een paar dingetjes moet weten is het ook relatief simpel om de bandenspanning op peil te houden.
Waarom is luchtdruk belangrijk? Voor motorbanden geldt namelijk hetzelfde als voor een luchtbed. Als er te weinig lucht in zit wordt hij slap. In het geval van de motorband gaat daarmee het contact met de weg verloren. De levensduur van de band loopt terug en daar komt nog een hoger brandstofgebruik bovenop.
Het kan daarom niet vaak genoeg worden gezegd: Kijk eens wat vaker naar uw banden en controleer elke week even de bandenspanning als de banden koud zijn (minder dan 3 km).
De juiste luchtdruk is waar het allemaal om draait. Deze vind u in het instructieboekje van uw motorfiets. Houd u er wel rekening mee dat de waarde van de fabrikant een minimale waarde is.
Met veel bagage heeft de achterband 0,2 bar meer druk nodig en bij snelle en lange autobaan ritten heeft ook de voorband 0,2 bar meer nodig.
LET OP: Als er voor het rijden op een terrein een andere luchtdruk word geadviseerd vergeet dan niet de bandendruk weer op het juiste niveau te brengen zodra u de openbare weg weer op gaat!